“Linux sadece bir çekirdektir.” ifadesi birçok yerde karşınıza çıkmış olabilir. Bu, özellikle de Linux ile yeni tanışanlar için kafa karıştırıcı olabilir.
O zaman ne? Linux bir işletim sistemi mi, yoksa bir çekirdek mi? İkisi arasındaki fark nedir?
Teknik olarak, Linux bir işletim sistemi değil, sadece bir çekirdektir. Bununla birlikte Linux terimi, genellikle sistemi kontrol etmek için bir kabuk (bash gibi) ve komut satırı ve/veya GUI araçları içeren eksiksiz bir işletim sistemi olarak anılır. Bu eksiksiz işletim sistemi için teknik olarak doğru terim, “Linux dağıtımı“ veya yalnızca “dağıtım“dır.
Popüler Linux dağıtımlarına örnek olarak Ubuntu, Linux Mint, Debian, Arch Linux, Fedora gibi dağıtımlar verilebilir.
1991’de Linus Torvalds’ın yarattığı şey yalnızca çekirdekti. Kendisi bugün de Linux çekirdeği üzerinde çalışıyor. Artık kod yazmıyor ama, çekirdeğe hangi kodun gireceğini denetliyor.
Çekirdek ne o halde ?
Çekirdek, her işletim sisteminin merkezinde yer alır. Bu sadece Linux’ta var olan bir şey değil, Windows ve macOS’ta da çekirdek var.
Çekirdeği bir işletim sisteminin kalbi olarak düşünelim. Kalbimiz olmadan yaşayamayız. İşletim sistemi de çekirdek olmadan var olamaz.
Bununla birlikte, nasıl ki bir kalbin içinde yaşamak için bir vücuda ihtiyacı varsa, çekirdeğin de bilgisayarlarda kullanılabilecek eksiksiz bir işletim sistemi olabilmesi için başka programlara ve araçlara ihtiyacı vardır.
İşte bir işletim sisteminin tipik yapısı:
Çekirdek, donanımla etkileşime girenken, kabuk ile de etkileşimde bulunur. Bunun yanında, komut satırı ve grafik uygulamalarınız size sistemi kullanmanın çeşitli yollarını sunar.
Bir benzetme yapmak gerekirse, çekirdeği bir arabanın motoru, işletim sistemini ise araba olarak düşünebiliriz. Motor kullanamazsınız aarabayı da kullanamazsınız. Onu sürebileceğiniz bir arabaya dönüştürmek için lastiklere, direksiyona ve diğer bileşenlere sahip olmanız gerekir.
Benzer şekilde, çekirdeği doğrudan kullanamazsınız. İşletim sistemini kullanmak için kabuğa ve ardından diğer araçlara ve bileşenlere ihtiyacınız vardır.
Linus Torvalds 1991’de Linux’u oluşturmadan önce, Richard Stallman Özgür Yazılım Hareketi‘ni ve GNU projesini ortaya koydu.
Linux dağıtımınız, Linux çekirdeğinin üzerinde işte bu GNU’nun araçlarıyla birlikte gelir.
Bitirirken…
Olur da bir yerde Linux ile ilgili fikrinizi ortaya koymanız gerekirse, ‘Linux bir çekirdektir, işletim sistemi değil’ şeklinde yanıt verin.
Arka planda ise, çekirdek ile işletim sistemi arasındaki farkı anlayın.
Birisi “Linux kullanıyorum,” derse, kişinin sadece çekirdeğe değil, bir Linux dağıtımına atıfta bulunduğunu bilirsiniz. Ve “Linux sadece bir çekirdektir, işletim sistemi değil,” diyen birini düzeltmeye gerek yoktur..