Bu yazıda, Linux’un 30 yılı aşkın tarihine bir bakış atıyoruz: Linus Torvalds’ın Linux’u duyurmasından bugünlere, Linux tarihindeki önemli olaylar.
Bu, Linux’un kapsamlı bir tarihi değildir. Tam tersine, Linux’u bugünkü haline getiren şeylerin neler olduğuna ve Linux’u nasıl bu hale getirdiğine dair sade bir bakış, bir hatırlatmadır, hepsi bu.
Ağustos 1991 – Linux çekirdeği duyuruldu
O sırada 21 yaşında olan Linus Torvalds, Linux çekirdeğini geliştirdiğini duyurdu. İşte Linux’u duyurduğu ünlü e-posta:
|
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 |
Hello everybody out there using minix – I’m doing a (free) operating system (just a hobby, won’t be big and professional like gnu) for 386(486) AT clones. This has been brewing since april, and is starting to get ready. I’d like any feedback on things people like/dislike in minix, as my OS resembles it somewhat (same physical layout of the file-system (due to practical reasons) among other things). I’ve currently ported bash(1.08) and gcc(1.40), and things seem to work. This implies that I’ll get something practical within a few months, and I’d like to know what features most people would want. Any suggestions are welcome, but I won’t promise I’ll implement them 🙂 Linus (torvalds@kruuna.helsinki.fi) PS. Yes – it’s free of any minix code, and it has a multi-threaded fs. It is NOT protable (uses 386 task switching etc), and it probably never will support anything other than AT-harddisks, as that’s all I have :-(. |
Şubat 1992 – Tam kapsamlı ilk Linux dağıtımı yayınlandı
Bu, MCC Interim Linux’un piyasaya sürüldüğü tarihtir ve MCC Interim Linux “ortalama masaüstü kullanıcısı” için ilk eksiksiz Linux dağıtımı olarak kabul edilir.
Ağustos 1992 – Diğer dağıtımlara ilham kaynağı olan SLS piyasaya sürüldü
Softlanding Linux System (SLS) bir başka önemli Linux dağıtımıdır. Yaygın olarak kullanılan ilk Linux dağıtımlarından biridir. Debian ve Slackware gibi diğer dağıtımlara ilham kaynağı oldu.
Eylül 1992 – SUSE şirketi kuruldu
Linux’u işletmelere pazarlayan ilk şirketlerden biri olan SUSE, işletmelere yazılım, destek ve diğer Linux hizmetlerini sunuyor.
Mart 1993 – Red Hat şirketi kuruldu
Red Hat, SUSE’ye benzer şekilde, Linux yazılımı ve desteğiyle işletmeleri hedefleyen ilk şirketlerden biridir.
Temmuz 1993 – Slackware piyasaya sürüldü
Bu çok özel bir Linux dağıtımıdır, zira hala aktif olarak sürdürülen ve geliştirilen en eski Linux dağıtımı olma özelliğine sahiptir. Bugün halâ Slackware kullanabilirsiniz ve zaten birçok kişi de kullanıyor. Slackware SLS’yi temel alıyordu.
Temmuz 1993 – “Wine” piyasaya sürüldü
Bugün hala bu yazılımı kullanıyoruz. Çünkü Wine, Windows uygulamalarını ve oyunlarını Linux’ta çalıştırmanın en iyi yollarından biridir.
Ağustos 1993 – Debian piyasaya sürüldü
Debian, bugün hala aktif olan en eski Linux dağıtımlarından biri. Ian Murdock, SLS’nin sahip olduğu hatalardan ve yetersiz olmasından rahatsız olduğu için Debian’ı oluşturdu. “Debian” adı Ian’ın o zamanki kız arkadaşı Debra’dan ve onun adından geliyor.
Haziran 1993 – SUSE Linux piyasaya sürüldü
SUSE şirketi, Slackware’i temel alan SUSE Linux’un ilk sürümünü yayınladı.
Mayıs 1996 – Tux maskotu doğdu
1996’daki bir yarışma sırasında Larry Ewing, daha sonra resmi Linux maskotu olarak seçilen Tux’u tasarladı. Linus, hayvanat bahçesinde bir penguen tarafından ısırıldığı için bir penguen maskotuna sahip olmayı tercih etti, zira maskotun, gördüğümüzde hepimizin Linux’u düşünmesini sağlayacak şekilde Linux’la net bir ilişki kurmasını istiyordu. Nitekim, çoğu Linux kullanıcısı ne zaman bir penguen görse aklına Linux gelir.
Ekim 1996 – KDE yayınlandı
Halen kullanılmakta olan ve geliştirilen bir masaüstü ortamı. En popüler Linux masaüstü ortamlarından biridir.
Ağustos 1997 – GNOME duyuruldu
Bugün hala kullanılan başka bir masaüstü ortamo olan GNOME, ilk olarak 1997’de duyuruldu ve daha sonra resmi olarak Mart 1999’da piyasaya sürüldü.
Şubat 2000 – RHEL piyasaya sürüldü
Red Hat tarafından geliştirilen RHEL, günümüzde de halâ çok popüler ve aktif olan en eski ticari Linux dağıtımlarından biridir.
Mart 2002 – Arch Linux piyasaya sürüldü
Özellikle geliştiriciler arasında popüler bir Linux dağıtımı olan Arch Linux, bugün birçok kişi tarafından kullanılıyor.
Mart 2002 – Gentoo piyasaya sürüldü
Gentoo’nun ilk sürümü Mart 2002’de piyasaya sürüldü. Dağıtım bundan önce, ilk olarak Aralık 1999’da piyasaya sürüldüğünde Enoch Linux olarak adlandırılıyordu.
Kasım 2003 – Fedora Linux piyasaya sürüldü
Bugün halâ kullanılan popüler bir Linux dağıtımıdır. Fedora Linux, Linus Torvalds’ın da kullandığıdır.
Ekim 2004 – Ubuntu piyasaya sürüldü
Bu dağıtım, muhtemelen günümüzün en popüler Linux dağıtımıdır. Yeni başlayanlar için harika bir dağıtımdır ve Debian’ı temel alır.
Nisan 2005 – “Git” yayınlandı
Linus Torvalds, günümüzde çok yaygın olarak kullanılan bir sürüm kontrol sistemi olan git’i ortay çıkardı. Çoğu programcı onu kullanır ve tercih eder.
Ağustos 2006 – Linux Mint piyasaya sürüldü
Özellikle yeni başlayanlar ve Windows kullanıcıları için çok popüler bir Linux dağıtımıdır. SLS temelli Debian’ı temel alan Ubuntu’yu temel alır(!)
Eylül 2008 – Android piyasaya sürüldü
Akıllı telefonlar için en popüler işletim sistemi olan Android, Eylül 2008’de piyasaya sürüldü. Linux çekirdeğinin değiştirilmiş bir sürümünü kullanır.
20XX ve ötesi– Gelecek Linux’un olacak!