İlişkili: Kullanıcı Yönetimi İçin Bilmeniz Gereken En Temel 5 Linux Komutu
İlişkili yazımızda kullanıcı yönetimi için bilmeniz gereken en temel 5 Linux komutuna değinmiştik. Yazımızın ikinci ölümüyle buradayız. Eğer Linux kullanıcılarını komut satırından yönetmeyi tercih ediyorsanız ihtiyacınız olan komutlar bunlardır.
Elbette bu amaç için GUI’ler var, ancak komut satırının bu görevde daha verimli ve etkili olduğu düşünülebilir. Özellikle de uzak sunuculardaki Linux kullanıcılarını sıklıkla yönetiyorsanız, komut satırı en iyi seçenek olabilir.
1. adduser
Kullanıcı eklemek için iki farklı komut vardır: useradd ve adduser.
adduser komutu bu konuda en iyi seçeneklerdendir. Kullanıcının ana dizinini oluşturmak için ekstra seçenekler gerektirmez ve sizden kullanıcı için bir şifre oluşturmanızı ister.
adduser komutunu sudo ile kullanmalı ve kullanıcı adını şu şekilde eklemelisiniz:
|
1 |
sudo adduser USERNAME |
Burada USERNAME, eklenecek kullanıcının adıdır. Kullanıcının tam adını ve diğer birkaç bilgiyi (bazıları boş bırakılabilir) yazmanız istenecektir. Son olarak, kullanıcı için bir şifre yazacak/doğrulayacaksınız.
2. usermod
Bu komut, gruplara bir kullanıcı eklemenize, bir kullanıcının oturum açma dizinini değiştirmenize, bir hesabın süresinin dolması veya bir kullanıcıyı kilitlemeniz gerekip gerekmediğine bakılmaksızın bir kullanıcı hesabını değiştirmenize olanak sağlar.
Bu komut, bir Linux makinesini birden fazla kullanıcıyla yönetmek zorunda olan herkes için çok önemlidir.
Bir gruba kullanıcı eklemek için şu komutu vermeniz gerekir:
|
1 |
sudo usermod -aG GROUP USER |
Bu örnekte GROUP grubun adı, USER ise gruba eklenecek kullanıcının adıdır. -aG, seçenekleri ekleme ve gruplama içindir.
Aşağıdakileri kullanarak bir kullanıcının hesabını kilitleyebilirsiniz:
|
1 |
sudo usermod -L USER |
Burada USER kilitlenecek kullanıcı adıdır.
Kullanıcının kilidini açmak için gerekli komut şudur:
|
1 |
sudo usermod -U USER |
3. passwd
Bir kullanıcının parolasını değiştirmeniz gerektiğinde (veya bir kullanıcının, parolasını değiştirmesi gerektiğinde), ihtiyacınız olan tek şey passwd komutudur. Komut şu şekilde kullanılır:
|
1 |
sudo passwd USER |
USER, şifresinin değiştirilmesi gereken kullanıcının adıdır. Kullanıcılar bu komutu kendi şifrelerini değiştirmek için kullanabilirler ancak bunu yapabilmek için sudo ayrıcalıklarına sahip olmaları gerekir. Ayrıca passwd komutunu kullanarak bir kullanıcının parolasının geçerliliğini yitirmesini sağlayabilirsiniz. Bu da onu parolayı değiştirmeye zorlar. Bunu yapmak için şu komutu verin:
|
1 |
sudo passwd -e USER |
Burada USER, şifresinin süresinin dolması gereken kullanıcı adıdır.
4. userdel
Bazı durumlarda kullanıcıları silmeniz gerekebilir. Bunun için userdel komutu yardıma hazırdır. Komutu herhangi bir seçenek olmadan çalıştırırsanız, hesap devre dışı bırakılır ancak kullanıcının ana dizinine dokunulmaz. Bu, söz konusu kullanıcının dosyalarına erişmeniz gerektiğinde kullanışlıdır.
Bir kullanıcıyı silmek (ve ana dizinini korumak) için gerekli komut şöyledir:
|
1 |
sudo userdel USER |
USER söz konusu kullanıcıdır.
Kullanıcının ana dizinini de silmek için şu komutu verin:
|
1 |
sudo userdel -r USER |
USER silinecek kullanıcıdır.
5. lslogins
Bir kullanıcıyla ilgili son oturum açma zamanı, oturum açtığı makinenin IP adresi, ait olduğu gruplar ve daha fazlası gibi ayrıntılı bilgileri görüntülemek isterseniz, lslogins komutunu şu şekilde uygulayın:
|
1 |
lslogins USER |
Burada USER kullanıcının adıdır. Bu kullanıcı hakkında muhtemelen ihtiyaç duyduğunuzdan daha fazla bilgi size sunulacak.