KDE Plasma’yı Favori Masaüstü Ortamınız Olarak Kullanmak İçin En İyi 10 Neden yazımızın ardından bu yazımızda da, 1996 yılındaki doğumundan günümüze, yıl yıl, kısa ve öz bir KDE turuna çıkıyoruz ve KDE’nin kat ettiği mesafeye bir göz atıyoruz.
Bize katılmaz mısınız?
>>1995
Qt oluşturuldu
Norveçli Troll Tech firması, çapraz platformlu Qt kod kitaplığını oluşturdu. Bir sonraki yılda da KDE ortaya çıktı. Qt, 20 yıldan bu yana, KDE teknolojilerinin ana temel yapı taşı olmuştur.
>>1996
KDE duyuruldu
Matthias Ettrich, Qt ve C++ ile yazılmış ve son kullanıcı için tasarlanmış, Unix sistemler için bir grafik kullanıcı arayüzü olan Kool Desktop Environment (KDE)‘ın ortaya çıktığını duyurdu.“KDE” adı, zamanının ünlü grafik kullanıcı arabirimlerinden olan kapalı kaynak kodlu Common Desktop Environment(CDE)‘ye bir gönderme idi.
>>1997
KDE One Konferansı
15 kadar KDE geliştiricisi, proje üzerinde çalışmak ve geleceğini tartışmak üzere Arnsberg, Almanya’da buluştu. Bu etkinlik, zamanla KDE One olarak adlandırıldı.
KDE Beta 1
KDE’nin birinci beta sürümü, projenin duyurulmasından tam on iki ay sonra yayımlandı. Yayım duyurusuna göre, KDE yalnızca bir pencere yöneticisi değil, pencere yöneticisinin yalnızca paketin bir parçasını oluşturan tümleşik bir ortam idi.
KDE e.V. kuruldu
KDE topluluğunu finansal ve yasal olarak temsil eden, bir kâr amacı gütmeyen yapı olan KDE e.V., Almanya’nın Tübingen kentinde kuruldu.
>>1998
KDE Özgür Qt Vakfı oluşturuldu
The foundation agreement for the KDE Özgür Qt Vakfı kuruluş antlaşması, KDE e.V. ve Qt’nin o zamanki sahibi olan Trolltech arasında imzalandı. Vakıf, Qt’nin Özgür Yazılım olarak her zaman kullanılabilir olduğunu garanti eder.
KDE 1 yayımlandı
KDE, grafik kullanıcı arabiriminin ilk kararlı sürümünü yayımladı. Bu sürümde uygulama geliştirme çatısı ve KOM/OPenPArts ve ofis takımının bir önizlemesi öne çıkan özellikler oldu.
>>1999
Konqi
KDE Yardım Merkezi’nin yeni asistanı olarak ejderha Konqi duyuruldu. O kadar popülerleşti ki 3.x sürümünden itibaren eski proje maskotu olan Kandalf’ın yerini aldı.
KDE Two Konferansı
KDE geliştiricilerinin ikinci toplantısı Almanya, Erlangen’de gerçekleşti.
>>2000
KDE Masaüstü
KDE 2’nin beta 1 sürümünden, projenin adının değiştiği anlaşılıyordu. Zira daha önceden “K Masaüstü Ortamı” olarak adlandırılan projenin adı, artık “KDE Masaüstü” olmuştu.
KDE Three Beta Konferansı
KDE geliştiricilerinin üçüncü (beta) toplantısı Norveç, Trysil’de gerçekleşti.
KDE 2 yayımlandı
KDE, web tarayıcısı ve dosya yöneticisi olan Konqueror‘u ve ofis paketi KOffice‘i içeren ikinci sürümünü yayımladı. KDE kodu, bu sürüm için tümüyle yeniden yazıldı.
>>2001
KDE Projesi
2.1.2 sürüm duyurusunda, projenin adında ufak bir değişiklik oldu. Duyurular, KDE’ye artık “KDE Projesi” olarak yer vermeye başladı.
KDE Kadınları
Topluluk kadınları grubunun oluşturulduğu duyuruldu. KDE Kadınları, KDE başta olmak üzere, özgür yazılım topluluklarındaki kadın sayısını artırmayı hedefler.
>>2002
KDE Three toplantısı
Üçüncü KDE toplantısı için yaklaşık 25 geliştirici, Almanya’nın Nürnberg kentinde toplandı. KDE 3 yayımlanmak üzereydi ve KDE 2 kodunun yeni Qt 3 kitaplığna göç ettirilmesi gerekiyordu.
KDE 3 yayımlandı
KDE, üçüncü sürümünü bir çok iyileştirmeyle birlikte duyuruldu: KDEPrint, yeni bir yazdırma kod kitaplığı, projenin 50’den çok dile çevrilmesi ve KDE Edutainment Projesi tarafından başı çeken bir eğitim uygulamaları paketi…
>>2003
KDE 3.1 yayımlandı
3.1 sürümünde, topluluk KDE’ye yeni bir görünüm, Keramik adında yeni bir araç takımı teması ve simgeler için Crystal simge paketini kazandırdı.
>>2004
Akademi 2005
Ağustos 2004’te, topluluğun ilk uluslararası toplantısı gerçekleşti. Etkinlik, Almanya’nın Ludwigsburg kentinde oldu ve “Akademy” adındaki bir dizi uluslararası etkinlik olarak yıllardır sürüyor. Etkinliğin adı, kentteki “Filmakademie” film okulundan geliyor.
>>2005
KDE 3.5 yayımlandı
KDE 3.5 yayımlandı. Bu sürüm, aralarında masaüstünüzü uygulamacıklarla özelleştirmeye izin veren SuperKaramba, Amarok ve Kaffeine çalarları/oynatıcıları ve ortam yakıcısı K3B’nin de aralarında olduğu birçok yeni özellikle geldi.
>>2006
KDE Four Core toplantısı
KDE çekirdek kitaplıkları geliştiricileri Norveç’in Trysill kentinde KDE Four Core toplantısı için buluştu. Bu etkinlik, KDE Beta Three Konferansı ve KDE Three toplantısının sürek toplantısıydı ve geliştiriciler KDE 4 geliştirmesi ve proje çekirdek kitaplıklarının kararlılığının artırılması konusunda görüş alışverişinde bulundular.
>>2007
KDE 4 Alpha 1 yayımlandı
“Knut” kod adı verilen KDE 4’ün ilk alfa sürümü duyuruldu. Bu duyuruda, yepyeni bir tema olan Oksijen, Okular ve Dolphin gibi yepyeni uygulamalar ve yeni bir masaüstü kabuğu olan Plasma, yeni bir kullanıcı arayüzüne vurgu yapıldı.
KDE 4 Geliştirme Platformu
Ekim 2007’de, KDE uygulamaları geliştirmek için kullanılan temel kitaplıklar ve araçlardan oluşan geliştirme platformunun sürüm adayını duyurdu.
>>2008
KDE 4 yayımlandı
Topluluk, devrim yaratan KDE 4‘ü duyurdu. Yeni öntanımlı tema Oksijen ve yeni masaüstü arayazü Plasma’ya ek olarak KDE 4, PDF okuyucu Okular, Dolphin dosya yöneticisi ve grafik efektleri destekleyen KWin gibi uygulamaları da kullanıma sundu.
KDE Topluluğu
4.1 sürümünün yayımlanmasından beri, KDE’den bir “proje” değil de bir “topluluk” olarak söz etme yönelimi vardı. Bu değişiklik artık resmen tanındı ve bir sonraki yılda duyurulan yeniden kimliklendirmeyle de doğrulandı.
>>2009
1 milyon işleme(commit)
Topluluk, 1 milyon işleme dönüm noktasına ulaştı. Ocak 2006’da 500.000 ve Aralık 2007’de 750.000 işlemenin ardından, yalnızca 19 ay sonra, katkılar 1 milyon düzeyine ulaştı. Bu katkılardaki artış, aynı zamanda KDE 4’ün çıkışıyla da paralel gitti.
DipNot: Commit Nedir, Ne İşe Yarar ?
Commit, kelime anlamı olarak “işlemek” demektir. Git’e eklediğimiz dosyaları kalıcı olarak Git veri tabanına işlemeye commit denir. Projede belli başlı işlemler yapıldıktan sonra dosyaları commit etmek gerekir. Örnek olarak üye kayıt-giriş işlemlerini hallettikten sonra bir commit alabilirsiniz. Daha sonra üyenin yorum yapma özelliği aktifleştikten sonra bir commit alabilirsiniz. Bu tarz çok büyük olmayan ama ufak da olmayan değişikliklerde commit almak son derece sağlıklı bir yoldur.
Marka Yüzü Yenileme
Topluluk, markasını değiştirdiğini duyurdu. “K Masaüstü Ortamı” yerine “KDE” kullanılacağı açıklandı. “KDE” adı, artık yalnızca masaüstü ortamına değil, diğer tüm topluluk ve bu topluluk tarafından desteklenen tüm projeleri kapsıyordu.
KDE Yazılım Derlemesi
Sürüm 4.3.4’ten itibaren, KDE duyuruları tüm projeden ‘KDE Yazılım Derlemesi’ (KDE SC) olarak söz etmeye başladı. Bu eğilim, şu anda sürdürülmemektedir.
>>2010
Oyuna Katılın
Haziran 2010’da, KDE e.V., destekleyici üyelik programı olan “Oyuna Katılın”ı duyurdu. Bu program, topluluğa finansal destek sağlamak için duyuruldu. Bu programa katılarak; KDE e.V.’nin bir üyesi olur ve yıllık düzenli bir tutar yatırarak ayrıca organizasyonun yıllık toplantılarına da katılma olanağı kazanılır.
KDE SC 4.5
Ağustos 2010’da, topluluk, şu ürünlerin 4.5 sürümünü duyurdu: Geliştirme Platformu, Uygulamalar ve Plasma Çalışma Alanları. Her biri için ayrı bir yayım duyurusu yapılmaya başlandı. Bu sürümün en göze çarpan yeniliklerinden bir tanesi, 4.4 sürümünde duyurulan Netbook’lar için Plasma arayüzü oldu.
Calligra Suite
Aralık 2010’da, topluluk, KOffice’in bir yan ürünü olan Calligra Suite‘i duyurdu. KOffice, 2011 yılında sonlandırıldı.
>>2011
Plasma Active
Topluluk, taşınabilir aygıtlar için tasarlanan ilk Plasma arayüzü olan Plasma Active‘in ilk sürümünü yayımladı. Proje, daha sonra Plasma Mobile olarak yeniden adlandırıldı.
>>2012
KDE Manifestosu
Bir KDE projesinin artı yönlerini ve uyması gereken kuralları sunan bir belge olan KDE Manifestosu yayımlandı. Bu belge, aynı zamanda, topluluğun ana ilkelerini de içeriyor: Açık Yönetim, Özgür Yazılım, İçerimcilik, İnovasyon, Ortak İyelik ve Son Kullanıcı Odağı.
Yeni Konqi
Topluluk, Krita kullanarak yeni bir maskot oluşturmak için bir yarışma düzenledi. Yarışmayı kazanan Tyson Tan, Konqi ve Katie için yeni bir görünüm tasarladı.
>>2013
Yayım periyodu değişimi
Eylül 2013’te, topluluk, ürünlerinin sürüm yayım çevrimindeki değişiklikleri duyurdu. Çalışma Alanları, Uygulamalar ve Platform’un artık ayrı sürüm yayım periyotları var. Bu değişiklik, KDE teknolojilerinin yeniden düzenlenmesi çalışmalarının bir meyvesi olarak yerini aldı. Bu değişiklikle, bir sonraki yıl yayımlanacak sonraki kuşak topluluk ürünleri için yer açıldı.
>>2014
Frameworks 5
KDE Platform 4’ün bir sonraki sürümü olan Frameworks 5’in ilk kararlı sürümü yayımlandı. Qt5 tabanlı olan KDE kitaplıklarının bu yeni kuşağı, KDE geliştirme sürecini daha modüler ve çapraz platform geliştirmeye daha da uygun kıldı.
Plasma 5
Plasma 5’in ilk kararlı sürümü yayımlandı. Plasma’nın bu yeni kuşağı, Esinti adında yeni bir tema içeriyor. Değişiklikler arasında, OpenGL(ES) tabanlı, tümüyle donanım ivmelendirmesi kullanan yeni bir grafik yığını da var. Plasma’nın bu yeni sürümü, Qt5 ve Frameworks 5 tabanlıdır.
GCompris, KDE’ye katıldı
Aralık 2014’te, eğitim amaçlı yazılım paketi GCompris joins, KDE topluluğunun proje kuluçka makinesine katıldı. 2000 yılında projeyi yaratan Bruno Coudoin, projeyi, taşınabilir platformlarda kullanımına önayak olmak adına QtQuick ile yeniden yazmaya karar verdi. Proje, önceden GTK+ kullanılarak yazılmıştı.
Plasma Mobile
Topluluk; Qt, Frameworks 5 ve Plasma Shell teknolojilerini kullanan bir akıllı telefon arayüzü olan Plasma Mobile‘i duyurdu.
>>2015
Wayland üzerinde Plasma
Wayland üzerinde Plasma’yı çalıştıran ilk canlı kalıp, indirilmeye açıldı. 2011 yılından beri, topluluk, Plasma’nın pencere yöneticisi olan KWin’i Wayland üzerinde çalıştırmak için uğraşıyor.
Plasma 5.5
Sürüm 5.5, birkaç yeni özellikle birlikte duyuruldu: Breeze simge temasına yeni simgeler eklendi, KWin’de için OpenGL ES desteği eklendi, Wayland desteği iyileştirildi ve yeni bir arayüz tasarımıyla birlikte yeni bir yazıyüzü (Noto) kullanılmaya başlandı.
>>2016
KDE Neon
Topluluk, yeni bir projeyi eklendiğini duyurdu: Ubuntu tabanlı bir dağıtım olan KDE Neon. Geliştiriciler, sınayıcılar, çevirmenler vb. KDE topluluğu tarafından sağlanan git deposundan en yeni kodu alabilirler.
>>2017
KDE Slimbook duyuruldu
Topluluk, İspanyol bir bilgisayar satıcısı olan Slimbook ile işbirliği çerçevesinde, KDE Slimbook’un çıktığını duyurdu. Bu ultrabook, KDE Plasma ve KDE uygulamaları yüklü olarak geliyor.
>>2018
Debian, KDE Danışma Kurulu’na katıldı
Debian, her iki topluluk arasındaki işbirliğini daha da geliştirmek için KDE’nin Danışma Kurulu’na katıldı.
>>2019
KDE, çevrimiçi geliştirme platformu olarak GitLab kullanmaya başladı
KDE, ana geliştirme platformu olarak GitLab kullanmaya başladı. Bu değişiklikle, KDE topluluğu artık daha etkili çalışıyor ve katkıda bulunma eşiği bayağı aşağı çekilmiş oldu.
>>2020
KDE PinePhone duyuruldu
KDE’nin Plasma Mobile geliştiricileri PINE64 ile güçlerini birleştirerek PinePhone KDE Topluluk Sürümü’nü yaratmak için kolları sıvadı. Bu telefon, tümüyle özgür yazılım ile çalışıyor, deşilmesi çok kolay ve gizliliğinizi koruyor.
>>2021
Valve, Steam Deck için KDE Plasma’yı seçti
Valve, Steam’in yaratıcıları, Steam Deck adındaki taşınabilir oyun bilgisayarları için öntanımlı masaüstü ortamı olarak KDE Plasma’yı seçtiklerini duyurdular. Plasma’yı Steam Deck ile uyumlu çalıştırmak için, KDE geliştiricileri Valve ile birlikte çalıştılar.