Linux’u genellikle Windows ile karşılaştırılır. Peki, ya macOS ile karşılaştırmaya ne dersiniz?
Linux ve Windows arasındaki farklar oldukça bariz olsa da, Linux ve macOS, birçoklarına benzer görünebilir. Her ikisi de terminalde Unix komutlarını çalıştırabilir ve kullanıcı deneyimi Windows’tan çok farklıdır. Ve… Tüm Windows uygulamaları ve oyunları macOS ve Linux için mevcut değildir.
Bu yüzden bazıları Apple’ın macOS’unun Linux tabanlı olduğunu bile düşünür. Ama durum böyle değil! macOS, benzerliklerine rağmen Linux değildir. İki UNIX benzeri işletim sistemi arasında pek çok fark var ve bu makale hem bu benzerlikleri, hem de farklılıkları ele alıyor.
macOS ve Linux: Köken
macOS’un büyüleyici bir geçmişi var ve temelleri, Steve Jobs’un Apple’da olmadığı zamanlarda NeXT bilgisayar şirketi tarafından atıldı. Teknik olarak, Mach Çekirdeği‘ne ve UNIX’ten türetilen BSD’ye dayanıyordu.
O zamanlar, NeXT tarafından üretilen cihazlara/bilgisayarlara güç sağlamak için bir NeXTSTEP işletim sistemi oluşturuldu. Her ne kadar dikkatleri üzerine çekse de, çok büyük bir başarı sağlamadı. Apple daha sonra NeXT’i satın aldı ve NeXTSTEP OS’u macOS için temel yaptı.
Bu nedenle macOS, Apple’ın tescilli teknolojileriyle birlikte Unix bileşenlerinin bir kombinasyonunu ihtiva eder.
Bunun aksine Linux (çekirdek), Unix için ücretsiz ve açık kaynak olarak inşa edildi.
Temelde Linux bir işletim sistemi değildir ve bir işletim sistemi oluşturmak için masaüstü ortamları gibi farklı bileşenlere ihtiyaç duyar. Dağıtım adı verilen yüzlerce Linux tabanlı işletim sistemi vardır.
Basitleştirmek adına, belirli bir Linux dağıtımını kastetmek yerine Linux işletim sistemi diyeceğiz.
macOS ve Linux: Çekirdek
macOS çekirdeği resmi olarak XNU olarak bilinir. Kısaltma, “XNU Unix Değildir”(XNU is Not Unix) anlamına gelir. Apple’ın Github sayfasına göre XNU, “Carnegie Mellon Üniversitesi’nde geliştirilen Mach çekirdeğini, sürücü yazmak için FreeBSD ve C++ API’sinden bileşenlerle birleştiren hibrit bir çekirdektir”.
macOS çekirdeği bir mikro çekirdek (Mach) ve bir monolitik çekirdeğin (BSD) özelliklerini birleştirirken, Linux yalnızca monolitik bir çekirdektir.
Monolitik bir çekirdek, CPU, bellek, süreçler arası iletişim, aygıt sürücüleri, dosya sistemi ve sistem sunucusu çağrılarını yönetmekten sorumludur.
macOS ve Linux: Ortak Noktaları
macOS, Unix bileşenlerini kullanırken, Linux, Unix’e alternatif olarak oluşturulmuştur.
Peki, burada ortak noktalar nelerdir?
Her ikisi de Unix komutlarına, bash/zsh ve diğer kabuklara erişim sağlar. Varsayılan kabuk farklı olabilir, ancak bunu her zaman tercihlerinize göre değiştirebilirsiniz.
Muhtemelen on yıl önce, hem Linux/macOS’un daha az uygulama sunduğunu söyleyebiliriz. Ama artık durum böyle değil. Her ikisi için de yazılım ekosistemi ve oyun desteği, yıllar içinde gelişti.
macOS ve Linux: Tescilli ve Açık Kaynaklı Kod Tabanı
macOS tescilli bir işletim sistemidir, yani tüm işletim sisteminin kaynak kodunu görüntüleyemezsiniz.
Elbette, macOS (çoğunlukla GNU) kitaplıklarının kaynak kodunun bir kısmına sahipsinizdir. Ayrıca macOS ve iOS işletim sistemlerinin geliştirilmesinde kullanılan XNU çekirdek kodu da bulunmaktadır. Ancak bu kodu alıp herhangi bir donanıma kurulacak bir macOS klonu oluşturamazsınız!
Elbette kaynak koduna sahip olmamak dünyanın sonu değil, ancak Apple’ın bilgisayar deneyiminizi güvence altına almak ve geliştirmek konusundaki iddiaları ve uygulamalarııyla ilgili daha az şeffaflık elde edersiniz.
Bazıları, güvenlik nedenleriyle kodun gizli kaldığını iddia edebilir. Ancak, unutulmamalıdır ki açık kaynaklı yazılımlar gibi tescilli yazılımlar da tehditlere karşı savunmasız kalabilirler.
Halbuki açık kaynaklı yazılımlar, topluluk kattkıları sayesinde genellikle daha erken düzeltilir.
Eğer Apple’a sorgusuz sualsiz bir şekilde güvenip kendinizi teslim etmezseniz, Linux’un açık kaynak modeli avantaj sağlar.
macOS ve Linux: Kullanım Amacı
macOS, masaüstü ve dizüstü bilgisayar kullanımı için uyarlanmıştır. Video düzenleme, grafik tasarımı ve ses düzenleme için çok uygundur.
Linux söz konusu olduğundaysa, çok daha geniş bir yelpazede, çok daha geniş olasılıklar elde edersiniz. Tabii ki, çeşitli platformlarda kullanıldığında aynı deneyimi elde etmiyor olsanız da, Linux çok çeşitli kullanım durumlarında çalışabilir.
macOS ve Linux: Kullanıcı Deneyimi
Kullanıcı deneyimi söz konusu olduğunda, kişisel tercihler ön plana çıkar.
macOS, hoş bir kullanıcı arayüzü sunar. İnce animasyonlar ve yüksek çözünürlüklü duvar kağıtları/simgeler ile görsel olarak çekicidir. Platform genelinde kolay ve sorunsuz bir kullanıcı deneyimi bekleyebilirsiniz.
Linux ile, kullanımı kolay, aynı derecede hoş bir kullanıcı arayüzü elde edebilirsiniz. Ancak ne yazık ki, yüklemeye karar verdiğiniz dağıtım ve beraberinde gelen masaüstü ortamına bağlı olarak kullanıcı deneyimi biraz farklılık gösterebilir.
Bunun için en iyi masaüstü ortamlarından bazılarını keşfedebilirsiniz. Hatta macOS benzeri Linux dağıtımlarını bile seçebilirsiniz.
Genel olarak ne yaptığınızı biliyorsanız, Linux yeterince yeteneklidir.
Ve her ikisi için de, Windows’tan geliyorsanız, arayüz başlangıçta kafa karıştırıcı olabilir.
macOS ve Linux: Özelleştirilebilirlik
Her tarafıyla uğraşmanıza izin veren bir işletim sistemi istiyorsanız, macOS size göre değil.
Apple’ın tasarımları varsayılan olarak estetik açıdan hoş olsa da, sevmeyeni olabiliyor.
Kişiselleştirmek, kontrolü elinize almak ve işletim sisteminin temel özelliklerini büyük ölçüde özelleştirmek istiyorsanız, Linux mükemmel seçimdir. Kullanıcı arayüzünü çok çeşitli, farklı öğelerle istediğiniz kadar özelleştirebilir ve tercihlerinize bağlı olarak istediğinizi yapabilirsiniz. Bu iyi bir şey olsa da, ne yaptığınızı bilmiyorsanız sorun oluşturabilir. Bu nedenle, neyi, nasıl özelleştireceğinizi öğrenmeniz/keşfetmeniz gerekir.
macOS ve Linux: Donanım Gereksinimleri
MacOS’un kaybettiği nokta belki de burasıdır: macOS’a erişmek ve onunla iyi bir deneyim yaşamak istiyorsanız, oldukça pahalı olan Apple donanımını satın almanız gerekir.
Fiyatlara burada yer vermeyeceğiz ama, mesela bir bulut depolama almak çok sıkıntılı olacaktır.
Buna karşılık, Linux’u çalıştıracak bir cihaz almak çok kolaydır.
Bazı kullanıcılar, Apple dışındaki donanımlarda macOS çalıştırmayı dener. Buna Hackintosh denir, ancak Linux’u normal bir bilgisayarda çalıştırmanın rahatlığına kesinlikle yaklaşamaz bile.
macOS ve Linux: Yazılım Ekosistemi
macOS, Apple tarafından üretilen macOS’a özel uygulamalar veya araçlarla birinci sınıf bir deneyim sunar, ancak bu uygulamaları satın almanız gerekebilir. Bazı abonelik seçeneklerinden farklı olarak, profesyonel uygulamalar için tek seferlik satın alma alternatifleri de vardır.
Örneğin… Tasarım yapmak, videoları/fotoğrafları düzenlemek ve yaratıcı bir iş akışına sahip olmak isteyen kullanıcılar için, yatırım yapmaktan çekinmiyorsanız, macOS’un yazılım paketi harika bir seçimdir.
Bazı ücretsiz Apple araçları da iyi bir deneyim sunar. Adobe gibi yaratıcı araçların macOS’ta da mevcut olduğunu da unutmamak gerekir.
Ek olarak, Apple, platformu için mevcut olan ve üçüncü taraf uygulamalar (ücretsiz veya ücretli) için katı yönergeler uygulanır.
Linux platformunda ise, macOS’a özel bazı uygulamalar için harika açık kaynak alternatifler bulunuyor. macOS’a özgü uygulamalardan hoşlanmıyorsanız veya bu uygulamalarla ilgili deneyiminiz yoksa, Linux için kullanılabilen bu yazılımları deneyebilirsiniz.
Uygulama deneyimi, kullandığınız Linux dağıtımına bağlıdır.
macOS ve Linux: Oyun
Apple, yeni yongalarını mümkün olduğunca yetenekli hale getirme konusunda iyi bir ilerleme kaydederken, macOS halâ oyunlar için zayıf bir desteğe sahip. Bazı oyun çalışsa da çoğu resmi olarak desteklenmez. Dürüst olmak gerekirse, oyun oynamak için bir Mac’e yatırım yapmak hiç mantıklı değil.
Linux’ta, çok sayıda üst düzey oyun iyi çalışıyor. Elbette, bazı oyunlarda sıkıntılar olabilir. Yine de Steam gibi platformlar Linux oyun deneyimini yükseğe taşıyorlar.
Sonuç olarak, Linux platformu için oyun desteği sürekli gelişiyor.
macOS ve Linux: Paket yöneticisi
Paket yöneticisi, işletim sisteminizdeki yazılımları hızla bulmanıza, yüklemenize ve kaldırmanıza yardımcı olur.
Linux, paket yönetiminde gözlee görülür üstünlük sağlar. Flatpak, Snap, Synaptic ve daha fazlası gibi seçenekler de cabasıdır.
Mac kullanıcılarının varsayılan olarak güvenecek çok fazla şeyleri yoktur. Neyse ki Homebrew gibi bir seçenek, macOS kullanıcıları için hayatı kolaylaştırıyor.
macOS ve Linux: İşletim Sistemi Güncellemeleri
Apple, işletim sistemindeki yazılım güncellemeleri için belirli zaman çizelgeleri paylaşmaz.
İlginç bir şekilde, önceki işletim sistemi sürümleri yaklaşık yedi yıl boyunca desteğe sahipti, ancak yeni değişikliklerle şu anda bu süre yaklaşık beş yıl gibi görünüyor. Net bir şey söylenemese de, işletim sistemi desteği için 4-5 yıllık bir süreyi düşünmek mantıklı görünüyor.
Bu konuda Linux size seçenekler sunar. Özellik yükseltmeleri olmayan, ancak bakım ve güvenlik odaklı, kararlı bir işletim sistemi istiyorsanız, Linux dağıtımlarının LTS sürümleri beş yıla kadar ücretsiz güncelleme desteği sağlar. Bu öncelikle Ubuntu veya Linux Mint gibi Ubuntu tabanlı dağıtımlar için geçerlidir.
Ve bununla da bitmiyor tabii. Sürekli son teknoloji güncellemeleri yuvarlanan yayın döngüsüne sahip dağıtımları da tercih edebilirsiniz ve donanımınızın yetkinliğine bağlı olarak, işletim sistemini sorunsuz bir şekilde güncelleyebilirsiniz.
macOS ve Linux: Hangisini Seçmelisiniz?
İhtiyacınız varsa, macOS sunduğu fiyat etiketine değer olabilir. Lâkin, sadece internette gezinme, e-posta gönderme gibi herhangi bir platformda yapılabilecek görevleri gerçekleştirmeye ihtiyacı olan kullanıcılar bu kolay bir öneri değil.
Linux katettiği mesafe ile, çok çeşitli potansiyel kullanıcılar için kullanılabilir bir seçim haline geldi.
macOS yerine Linux seçmenin birçok nedeni olabilir, ancak tam tersi sanırım pek mümkün görünmüyor.